Budynek Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego, Kraków

Uaktualnienie stanowiska ws. szczepionki AstraZeneca oraz diagnostyka HIT w naszym Szpitalu

13 kwietnia 2021 zostało uaktualnione stanowisko Grupy do spraw Hemostazy Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów w sprawie szczepionki przeciwko COVID-19 firmy AstraZeneca.

Jednym z członków Grupy do spraw Hemostazy jest pracownik naszego Szpitala – prof. dr hab. n. med. Anetta Undas. Na co dzień pełni funkcję Zastępcy Dyrektora ds. Nauki i Badań oraz Kierownika Poradni Zaburzeń Krzepnięcia. Jest specjalistą w zakresie diagnostyki i leczenia chorób zatorowo-zakrzepowych w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II.

W świetle aktualnych danych szczepienie przeciwko zakażeniu wirusem SARS-CoV-2 za pomocą preparatu firmy AstraZeneca jest skuteczne w zapobieganiu ciężkim postaciom COVID-19.

Ryzyko wystąpienia incydentów zakrzepowo-zatorowych jest małe, podobne jak w populacji ogólnej.

Odnotowano jednak bardzo rzadko szczególną postać incydentów zakrzepowych po podaniu szczepionki firmy AstraZeneca (częstość od 1 do 10 przypadków na 1 milion zaszczepionych; dotąd w Europie poniżej 200 przypadków), nazwanej z języka angielskiego VITT (ang. vaccine induced immune thrombotic thrombocytopenia) zwanej też VIPIT (ang. vaccine induced prothrombotic immune thrombocytopenia). Powikłanie to najczęściej obserwuje się po upływie 4 do 20 dni od podania szczepionki firmy AstraZeneca, zwykle u osób poniżej 55 roku życia i częściej u kobiet niż u mężczyzn. Objawy choroby przypominają nabytą trombofilię na podłożu autoimmunologicznym, tj. małopłytkowość indukowaną heparyną (ang. heparin-induced thrombocytopenia, HIT), mimo że chory nie miał podawanej heparyny w ostatnich dniach. Typowo dochodzi do zmniejszenia liczby płytek we krwi obwodowej poniżej 150 000/µl (bez wzrostu ryzyka krwawień).

Manifestacje kliniczne VITT, to przede wszystkim zakrzepica zatok żylnych mózgowia, ale także zakrzepica żył trzewnych, zakrzepica żył głębokich o innym umiejscowieniu, a także udar niedokrwienny mózgu lub zatorowość obwodowa.

Aktualne dane nadal wskazują, że korzyści ze szczepienia preparatem firmy AstraZeneca przeważają zdecydowanie nad ryzykiem bardzo rzadko występujących działań niepożądanych, w tym incydentami zakrzepowo-zatorowymi. Ryzyko zagrażającej życiu zakrzepicy u chorych na COVID-19 jest bardzo duże.

Po szczepieniu należy pamiętać o działaniach mogących zmniejszać ryzyko incydentów żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, tj. unikać unieruchomienia oraz odpowiednio zwiększyć podaż płynów.

Osoby przyjmujące leki przeciwkrzepliwie powinny kontynuować leczenie, nie przerywając go ani przed podaniem szczepionki, ani po zaszczepieniu.

Ośrodek Nowoczesnej Diagnostyki Laboratoryjnej naszego Szpitala, w skład którego wchodzi Pracownia Biologii Molekularnej pod kierownictwem – dr hab. n. med. Ewy Wypasek, jako jedyna publiczna jednostka w Małopolsce prowadzi diagnostykę HIT– oznacza swoiste przeciwciała IGG.