E-Rejestracja
Projekty Narodowego Centrum Nauki
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: MINIATURA 7
Kierownik Projektu: dr n. med. Adam Mazurek
Kwota projektu ogółem: 49 999,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 49 999,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 11.07.2023 – 10.07.2024 (12 miesięcy)
Krótki opis projektu:
Pacjenci z cukrzycą typu 2 (DMT2) stanowią istotny odsetek wszystkich chorych z bezobjawowym zwężeniem tętnic szyjnych (CarS). Analogicznie do występowania miażdżycy w innych łożyskach naczyniowych (i.e. wieńcowym, tętnic kończyn dolnych) istnieje prawdopodobieństwo, że współwystępowanie tych dwóch jednostek chorobowych może się wiązać z większym ryzykiem powikłań zakrzepowo-zatorowych miażdżycy, w szczególności udarem niedokrwiennym mózgu. Ocena parametrów zapalnych, krzepnięcia i fibrynolizy, produktów zaawansowanej glikacji, prozakrzepowego fenotypu osoczowego skrzepu fibrynowego, ich związku z parametrami morfologicznymi blaszki miażdżycowej w badaniu ultrasonograficznym/ angiograficznym oraz charakterystyki klinicznej badanej grupy chorych może przyczynić się do lepszego zrozumienia przebiegu choroby i rokowania w DMT2 i bezobjawowym CarS. Pozwoli to w przyszłości na określenia kierunku badań u pacjentów z bezobjawowym klinicznie zwężeniem tętnicy szyjnej i cukrzyca typu 2 w aspekcie ryzyka wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu. Wyniki niniejszego badania będą traktowane jako pilotażowe, na ich podstawie zostanie zaprojektowane badanie prospektywne, obejmujące większą grupę pacjentów (400-500), z bezobjawowym zwężeniem tętnicy szyjnej u chorych z DMT2 i bez DMT2, w którym wybrane markery biochemiczne osocza zostaną skorelowane z długoterminową obserwacją kliniczną pacjentów (ocena ryzyka wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu) oraz nieinwazyjną (USG) i inwazyjną (angiografia, IVUS) oceną blaszki miażdżycowej. Badanie takie, finansowane w ramach konkursu SONATA, pozwoli na pogłębioną analizę w grupie pacjentów z bezobjawowym zwężeniem tętnicy szyjnej i cukrzycą typu 2 i może posłużyć do opracowania nowych standardów postępowania u tych chorych mających prawdopodobnie zwiększone ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu. Wyniki mogą również stanowić waży argument w dyskusji o zasadności leczenia przeciwkrzepliwego w tej grupie chorych, w tym niskodawkowej terapii (i.e. COMPASS).
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: MINIATURA 7
Kierownik Projektu: dr n. med. Monika Smaś – Suska
Kwota projektu ogółem: 49 999,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 49 999,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 11.07.2023 – 10.07.2024 (12 miesięcy)
Krótki opis projektu:
Oczekiwanym rezultatem proponowanych badań będzie dokonanie ważnych klinicznie obserwacji dotyczących związku między nasileniem wytwarzania zewnątrzkomórkowych pułapek neutrofilowych (NETs) a niekorzystnym fenotypem skrzepu u pacjentów po operacji Fontana. Istnienie takiej zależności może wskazać nowy ważny mechanizm powikłań zakrzepowo-zatorowych w tej grupie chorych oraz ukierunkować badania na możliwość farmakologicznego hamowania generacji NETs w prewencji tego typu powikłań. Jest to szczególnie ważne w kontekście poznania patomechanizmów progresji powikłań narządowych u pacjentów po operacji Fontana, w tym szczególnie uszkodzenia wątroby. Obserwowane zmiany pozwolą na wskazanie potencjalnych mechanizmów zaangażowanych w rozwój obserwowanej patologii narządowej w tej grupie chorych. Proponowane w niniejszym projekcie pilotażowe badanie pozwoli na weryfikację związku wytwarzania NETs ze strukturą skrzepu fibrynowego u pacjentów po operacji Fontana, której pełniejsze zrozumienie i ocena znaczenia klinicznego będą celem przyszłego projektu badawczego. Ten ostatni, przeprowadzony zostanie na większej grupie chorych, uwzględniając celowane analizy z zakresu biochemii, diagnostyki obrazowej czy analizy funkcjonalnej. Drugim oczekiwanym rezultatem będzie wstępna ocena przydatności diagnostycznej obserwowanych zmian molekularnych w osoczu, świadczących o nasileniu wytwarzania NETs jako wczesnych, nieinwazyjnych markerów zwiastujących rozwój niewydolności wątroby u chorych sercem jednokomorowym poprzedzających wyraźne manifestacje kliniczne. Osoczowy poziom cytrulinowanego histonu H3 (H3cit), mieloperoksydazy (MPO) i wolnego zewnątrzkomórkowego DNA (cfDNA) (będących markerami NETs) mogą stanowić ważne uzupełnienie (zwiększające czułość i specyficzność) używanych obecnie nieinwazyjnych współczynników diagnostycznych włóknienia i niewydolności wątroby, takich jak stosunek transaminazy asparaginianowej do transaminazy alaninowej (stosunek AST/ALT), wskaźnik stosunku AST do płytek (APRI), wskaźnik Fornsa i wskaźnik włóknienia – FIB-4 oraz wskaźnik MELD (z ang. Model for End Stage Liver Disease) z wyłączeniem międzynarodowego współczynnika znormalizowanego (MELD-XI).
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: MINIATURA 7
Kierownik Projektu: dr n. med. Katarzyna Holcman
Kwota projektu ogółem: 49 999,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 49 999,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 11.07.2023 – 10.07.2024 (12 miesięcy)
Krótki opis projektu:
Amyloidoza serca (CA) jest aktualnie coraz częściej rozpoznawana dzięki rozwojowi i szerszej dostępności nieinwazyjnych technik obrazowych. Historycznie choroba była dotychczas postrzegana jako nieuleczalna, a rozpoznanie wiązało się z kilkumiesięcznym okresem przeżycia. W chwili obecnej obserwuje się dynamiczny rozwój terapii modyfikujących przebieg choroby w amyloidozie transtyretynowej (ATTR). Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła jest jednym z referencyjnych ośrodków w Polsce w leczeniu ATTR, z uwagi na dostęp do wyspecjalizowanej pracowni medycyny nuklearnej, dostępności leczenia swoistego i badań klinicznych. Dzięki prowadzonemu od 2020 roku programowi pt.: „The comparisons of regional scintigraphic DPD uptake between patients with hereditary and wild type cardiac transthyretin amyloidosis” Pfizer Research Grant (ID#57165999), pacjenci z ATTR oraz ich rodziny są ocenione wielomodalnie (badanie echokardiograficzne z oceną odkształcania podłużnego, badanie scyntygraficzne oraz SPECT/CT) i genetycznie (sekwencjonowanie genu transtyretyny).
Z uwagi na rozwój terapii swoistych choroby (leki stabilizujące, terapia genowa) istotne jest diagnozowanie choroby na wczesnym etapie, kiedy objawy są stosunkowo łagodne, a wdrożenie leczenia pozwala na zatrzymanie przebiegu kardiomiopatii, poprawę jakości życia, zmniejszenie ryzyka hospitalizacji z powodu zaostrzenia niewydolności serca oraz śmiertelności. Aktualnie nie ma opublikowanych szerokich danych dotyczących potencjalnej roli biomarkerów w ocenie pacjentów z CA w przebiegu ATTR w grupie bezobjawowych nosicieli patogennych wariantów TTR. Uzyskane dane w proponowanym badaniu pozwolą na ocenę asocjacji wybranych nowych biomarkerów (GDF15, ST2, galektyna-3, TIMP-1, MMP-9, NfL) z parametrami klinicznymi, genetycznymi i z badań obrazowych, co może przełożyć się na kontynuację tego tematu badawczego w kolejnych projektach naukowych z uwzględnieniem większej liczby pacjentów.
Istotnym elementem obrazu klinicznego choroby, jest zwiększone ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych, niezależne od występowania migotania przedsionków. Znaczny odsetek (27%) pacjentów z CA w przebiegu ATTR może mieć niezdiagnozowane skrzepliny w uszku lewego przedsionka. Udowodniono również, że standardowe skale do oceny ryzyka zakrzepowo-zatorowego jak CHA2DS2Vasc, nie są wiarygodne w tej populacji. Patomechanizm zwiększonego ryzyka zakrzepowo-zatorowego w tej grupie może być związany z bezpośrednim naciekiem amyloidu w przedsionkach, jak również wzrostem ciśnienia napełniania lewej komory i zwiększonym obciążeniem następczym lewego przedsionka, co skutkuje jego powiększeniem i przebudową. Późniejszy zastój krwi potencjalnie predysponuje do rozwoju skrzeplin wewnątrzsercowych, które mogą powodować zator w naczyniach obwodowych. Ponadto, naciek amyloidu prowadzi do uszkodzenia mięśnia sercowego i dysfunkcji śródbłonka, co może aktywować prozakrzepową kaskadę zapalną, co skutkuje zwiększonym potencjałem trombogennym. W dostępnym piśmiennictwie brak jest szerokich danych dotyczących bezpośredniej oceny biomarkerów stanu prozakrzepowego w przebiegu amyloidozy transtyretynowej serca. Analiza potencjału osoczowego do generacji trombiny może dostarczyć brakujących danych w zakresie obecności stanu prozakrzepowego w przebiegu amyloidozy transtyretynowej serca.
Wyniki niniejszego badania będą traktowane jako pilotażowe a na ich podstawie zostanie zaplanowane dalsze, większe badanie prospektywne. Badanie takie, realizowane w ramach projektu SONATA lub OPUS pozwoli na pogłębioną analizę mechanizmów stanu prozakrzepowego w przebiegu amyloidozy transtyretynowej serca oraz posłuży do prac nad opracowaniem algorytmu pozwalającego na wyodrębnienie grupy pacjentów najbardziej zagrożonych powikłaniami zakrzepowo-zatorowymi. Dostarczy to danych niezbędnych do opracowania zaleceń dotyczących oceny ryzyka oraz leczenia przeciwzakrzepowego w przebiegu amyloidozy transtyretynowej serca, co może przełożyć się na redukcję powikłań i poprawę wyników leczenia.
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: MINIATURA 7
Kierownik Projektu: dr n. med. Beata Róg
Kwota projektu ogółem: 49 999,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 49 999,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 30.05.2023-29.05.2024 (12 miesięcy)
Krótki opis projektu:
Dorośli po operacji zespołu Fallota (ToF) w dzieciństwie stanowią liczną grupę pacjentów (257) pozostającą w obserwacji Ośrodka Wrodzonych Wad Serca u Dorosłych w Szpitalu im. św. JP II, z uwagi na wysoką przeżywalność wzrasta ilość pacjentów i odległych powikłań, w tym migotania przedsionków (AF). Mechanizmy powikłań zakrzepowo-zatorowych w tej grupie są słabo poznane. Nieliczne dane z piśmiennictwa wskazują na dwukrotnie wyższą częstość powikłań zakrzepowo-zatorowych u chorych z ToF i AF, ryzyko to wzrasta z wiekiem i współistnieniem chorób przewlekłych. W dostępnym piśmiennictwie brak jest badań dotyczących stanu prozakrzepowego oraz oceny fenotypu skrzepu u chorych po ToF. Ocena budowy i właściwości skrzepów fibrynowych oraz sprawność ich fibrynolizy może dostarczyć cennych informacji w zakresie ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych u dorosłych po ToF. Dotychczas nie wyjaśniono jaki jest mechanizm wzmożonej generacji trombiny u chorych w odległej obserwacji po operacji ToF oraz czy prozakrzepowy fenotyp skrzepu fibrynowego charakteryzujący się szybszym formowaniem gęstszej sieci fibrynowej może być powiązany z występowaniem powikłań zakrzepowo-zatorowych. Zatem konieczna jest identyfikacja mechanizmów prowadzących do wzmożonej generacji trombiny u dorosłych po ToF.
Wyniki niniejszego badania będą traktowane jako wstępne i pilotażowe, na ich podstawie zostanie zaprojektowane badanie prospektywne, obejmujące większą grupę pacjentów. Badanie takie, pozwoli na pogłębioną analizę w grupie pacjentów po operacji ToF i posłuży do prac nad opracowaniem algorytmu pozwalającego na wyodrębnienie grupy pacjentów najbardziej zagrożonych powikłaniami zakrzepowo- zatorowymi. Poznanie mechanizmów prowadzących do rozwoju zaburzeń zakrzepowo-zatorowych i wyodrębnienie czynników ryzyka ich występowania pozwoli na opracowanie modelu opieki nad chorymi z uwzględnieniem leczenia przeciwkrzepliwego. Takie postępowanie może przyczynić się zmniejszenia liczby groźnych powikłań odległych u chorych po leczeniu operacyjnym ToF, a tym samym może zarówno wydłużyć życie i poprawić jego jakość. Jest to istotne w kontekście klinicznym, ze względu na potrzebę opracowania wskazań do spersonalizowanej terapii przeciwkrzepliwej u pacjentów po korekcji ToF.
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: MINIATURA 6
Kierownik Projektu: dr n. med. Sylwia Wiśniowska-Śmiałek
Kwota projektu ogółem: 49 999,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 49 999,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 23.11.2022-22.11.2023, przedłużenie do 22.05.2024 (łącznie 18 miesięcy).
Krótki opis projektu:
Wstęp: Kardiomiopatia rozstrzeniowa (ang. dilated cardiomyopathy – DCM) to choroba mięśnia serca, charakteryzująca się powiększeniem i upośledzeniem funkcji lewej komory (LV). Częstość występowania DCM w populacji to 40 przypadków na 100 tys. osób a około ⅓ przypadków jest spowodowana zaburzeniami genetycznymi. W rodzinnej postaci DCM mutacje stwierdza się u ok. 50-60% osób, natomiast w sporadycznej u ok. 20%. Najczęstsze mutacje prowadzące do DCM występują w genach: titiny (16,7%), lamininy A/C (10,8%), rzadziej troponiny, desminy, tropomiozyny. Występują dwa typy włóknienia: zastępcze i śródmiąższowe, różniące się patologią i znaczeniem.
Cel naukowy projektu: zbadanie zależności między włóknieniem serca (obecnością, rozległością, lokalizacją oraz roczną dynamiką) a profilem genetycznym w kardiomiopatii rozstrzeniowej.
Grupa badawcza i metodyka: Badanie to będzie stanowiło kontynuację dotychczas przeprowadzonego projektu OPUS-15, realizowanego od 2019 roku. Do badania zostanie włączonych 102 pacjentów z DCM, którzy stanowią grupę badawczą ww. W przebadanej grupie chorych jest 88 mężczyzn; w wieku 45.2±11.8 lat; klasa NYHA 1.8±0.58; średnia frakcja wyrzutowa 29.7±10%; mediana NT-proBNP 575.5 (175 – 1420) pg/ml; masa lewej komory – 184.1±52.3 gram; obecne LGE u 47.8%; LGE masa – 8.7±9.8 gram; LGE wielkość – 4.4±4.9%; globalne ECV – 28.7±4.9%). U wszystkich pacjentów zabezpieczono krew do dalszych badań. Z racji wysokiego prawdopodobieństwa tła genetycznego choroby Pacjenci byli konsultowani przez genetyka klinicznego i podpisali zgodę na przyszłe badania genetyczne. W ramach niniejszego projektu u każdego Pacjenta zostanie wykonane badanie genetyczne za pomocą sekwencjonowania następnej generacji (ang. Next Generation Sequencing, NGS). Analiza NGS zostanie przeprowadzona na platformie MiSeqDX (Illumina) w celu sekwencjonowania panelu genów: TTN, LMNA, MYH7, MYH6, MYPN, DSP, RBM20. Otrzymane w wyniku sekwencjonowania warianty poszczególnych genów będą analizowane w programie Navify mutation caller (www.navify.com).
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: MINIATURA 6
Kierownik Projektu: dr n. med. Łukasz Tekieli
Kwota projektu ogółem: 49 999,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 49 999,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 01.10.2022-30.09.2023, przedłużenie do 31.03.2024 (łącznie 18 miesięcy).
Krótki opis projektu:
Cel badania: ocena związku pomiędzy parametrami morfologicznymi blaszki miażdżycowej w wirtualnej histologii a markerami krzepnięcia i fibrynolizy oraz prozakrzepowym fenotypem osoczowego skrzepu fibrynowego.
Materiał i metodyka: Planowana grupa będzie liczyć 100 chorych. U wszystkich chorych uzyskano już dane z badania VH-IVUS, u tych chorych zabezpieczono także próbki osocza celem oznaczeń biochemicznych. W pobranych próbkach krwi zostaną oznaczone markery krzepnięcia i fibrynolizy metodą ELISA: cz. VII (Abcam), fibrynogen gamma’ (Zeus Scientific) oraz PAI‑1 (Hyphen). U wszystkich pacjentów zostanie oceniona przepuszczalność skrzepu fibrynowego (Ks) wyrażona jako objętość buforu przesączającego się przez skrzep wytworzony z osocza cytrynianiowego pacjenta po dodaniu 1 U/ml trombiny oraz 20 mM CaCl2. Czas lizy skrzepu fibrynowego (CLT) zostanie oceniony turbidymetrycznie po dodaniu do osocza pacjenta 0.5 U/ml trombiny, 18 ng/ml egzogennego tkankowego aktywatora plazminogenu (tPA), 15 µM fosfolipidów oraz 15 mM CaCl2 w modyfikacji własnej. Parametry osoczowego skrzepu fibrynowego zostaną skorelowane z parametrami morfologicznymi w analizie ilościowej blaszki w tętnicy szyjnej wewnętrznej w obrazowaniu wirtualną histologią. Wśród ocenianych w wirtualnej histologii parametrów blaszki miażdżycowej znajdą się: rodzaj tkanki (włóknista, włóknisto-lipidowa, uwapniona oraz rdzeń martwiczy), jakościowy i ilościowy skład blaszki, grubość czapeczki włóknistej, odsetek powierzchni przekroju blaszki zajęty przez rdzeń martwiczy i jego wielkość kątową, maksymalna procentowa zawartość poszczególnych rodzajów tkanek VH w przekroju poprzecznym blaszki.
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: MINIATURA 6
Kierownik Projektu: dr n. med. Paweł Rostoff
Kwota projektu ogółem: 49 999,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 49 999,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 08.07.2022-07.07.2023, przedłużenie do 07.01.2024 (łącznie 18 miesięcy).
Krótki opis projektu:
Białko C3, składowa ludzkiego układu dopełniacza (komplementu), odgrywa ważną rolę w mechanizmach efektorowych wrodzonej odpowiedzi immunologicznej. Wiele danych wskazuje na związek między układem dopełniacza a układem krzepnięcia i fibrynolizy. Wyniki badań proteomicznych wykazały obecność składowych układu dopełniacza w osoczowym skrzepie fibrynowym, a ich podwyższone poziomy obserwowano w skrzepach osoczowych pacjentów po przebytej żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej. Białko C3 wykazuje wysokie powinowactwo do co najmniej dwóch miejsc na łańcuchu β fibrynogenu oraz fibryny, z którymi wiąże się w sposób niekowalencyjny lub przez FXIIIa. Wykazano także, że obecność C3 w osoczowym skrzepie fibrynowym istotnie wydłuża jego lizę w sposób zależny od stężenia białka C3, przy czym efekt ten może być bardziej nasilony u pacjentów z wyższym ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Znaczenie białka C3 i innych składowych układu dopełniacza w aktywacji układu krzepnięcia i jego wpływu na strukturę sieci fibrynowej nie zostało dotąd zbadane u pacjentów z ostrą zatorowością płucną (PE). Aktywacja dopełniacza może nasilać aktywację układu krzepnięcia i hamować fibrynolizę, promując tym samym niekorzystne „prozakrzepowe” właściwości osoczowego skrzepu fibrynowego, w tym jego obniżoną przepuszczalność i podatność na fibrynolizę, co z kolei może się przekładać klinicznie na zwiększone ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych.
Celem badania jest ocena związku składowych dopełniacza z generacją trombiny oraz strukturą i czynnością fibryny u pacjentów z ostrą PE.
Metodologia projektu badawczego: Prospektywne badanie obejmie 30 kolejnych chorych obu płci w wieku 18-85 lat z ostrą PE, potwierdzoną za pomocą spiralnej tomografii komputerowej klatki piersiowej o wysokiej rozdzielczości, zgodnie z aktualnymi wytycznymi ESC/PTK. Grupę kontrolną będzie stanowiło 30 zdrowych osób dobranych względem wieku i płci.
U wszystkich osób włączonych do badania zostanie oceniony poziom białek układu dopełniacza (C1-9) w surowicy krwi. Analiza fenotypu osoczowego skrzepu fibrynowego obejmie ocenę jego przepuszczalności (Ks) oraz ocenę czasu lizy osoczowego skrzepu fibrynowego (CLT). Ponadto, oceniony zostanie potencjał osocza do generacji trombiny (ETP). Morfologia osoczowego skrzepu fibrynowego zostanie oceniona w próbkach skrzepu za pomocą mikroskopu elektronowego poprzez pomiar średnicy włókien fibryny, stopnia jej usieciowania oraz wielkości porów w sieci fibryny przy powiększeniu 5000-10000x.
Oczekiwane wyniki: Biorąc pod uwagę obecność białek układu dopełniacza w skrzepie fibrynowym oraz interakcje składowych układu dopełniacza z fibryną/fibrynogenem oparte na wynikach badań ex vivo, prawdopodobne jest, że istnieje związek między osoczowym poziomem składowych dopełniacza, w tym C3, a tworzeniem zbitych skrzepów i hipofibrynolizą u chorych z ostrą PE.
Uzyskane wyniki mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia mechanizmów patogenetycznych leżących u podłoża zaburzeń krzepnięcia i fibrynolizy u pacjentów z ostrą PE oraz prawdopodobnie pozwolą na bardziej wiarygodną ocenę ryzyka zdarzeń zakrzepowo-zatorowych w tej jednostce chorobowej.
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: MINIATURA 6
Kierownik Projektu: dr n. med. Elżbieta Paszek
Kwota projektu ogółem: 49 980,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 49 980,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 08.07.2022-07.07.2023, przedłużenie do 07.01.2024 (łącznie 18 miesięcy).
Krótki opis projektu:
Głównym celem badania jest wyjaśnienie, czy podwyższone stężenie aktywowanego czynnika XI krzepnięcia jest związane z niekorzystnym fenotypem skrzepu, tj. obecnością zbitej, wysoce usieciowanej struktury fibryny, zmniejszoną przepuszczalnością skrzepu i upośledzoną fibrynolizą u pacjentów z zaawansowaną chorobą niedokrwienną serca. Ponadto, zostanie oceniona zależność między niekorzystnym fenotypem skrzepu, a wystąpieniem niekorzystnych zdarzeń klinicznych w obserwacji długoterminowe w tej grupie chorych.
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: PRELUDIUM-20
Kierownik Projektu: mgr inż. Magdalena Teresa Kopytek
Opiekun Naukowy Projektu: dr hab. n. med. Joanna Natorska, prof. UJ
Kwota projektu ogółem: 210 000,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 210 000,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 25.01.2022-24.01.2025 (36 miesięcy)
Krótki opis projektu:
Stenoza aortalna (SA) jest najczęstszą przyczyną nabytej wady zastawkowej serca u osób powyżej 65 roku życia, bez dostępnego leczenia farmakologicznego hamującego progresję choroby. Niestety, ze względu na podeszły wiek pacjentów śmiertelność z różnych przyczyny jest bardzo wysoka. SA jest aktywnym procesem zapalnym zachodzącym w odpowiedzi na uszkodzenie śródbłonka. Zarówno stan zapalny, jak i aktywacja układu krzepnięcia są zaangażowane w rozwój i progresję SA. Coraz więcej danych wskazuje, że poziom lipoprotein i ich utlenionych form jest związany ze stopniem nasilenia zapalenia oraz przebudową tkanek w SA. Lp(a) ma właściwości prozakrzepowe i proaterogenne, a jego struktura jest wysoce homologiczna z plazminogenem – głównym białkiem fibrynolitycznym. Konkurencja między apo(a) a plazminogenem o miejsca wiązania sugeruje, że Lp(a) jest zdolna do hamowania fibrynolizy i promowania krzepnięcia. Wykazano, że leczenie hipolipemizujące statynami nie zmniejsza tempa progresji SA. Jednak badania kliniczne nad inhibitorami konwertazy proproteinowej subtylizyny/keksyny typu 9 (PCSK9) wykazały, że leczenie to znacząco obniża poziom cholesterolu LDL, a także poziom Lp(a) i podwyższa poziom cholesterolu HDL u pacjentów z hipercholesterolemią. Ostatnio zasugerowano, że inhibitory PCSK9 poza działaniem obniżającym poziom lipidów, mogą wykazywać plejotropowe działanie na hemostazę i stan zapalny.
Stawiamy hipotezę, że wysokie poziomy lipidów we krwi krążącej prowadzą nie tylko do nasilenia zapalenia i aktywacji układu krzepnięcia, ale także upośledzają fibrynolizę, co przyśpiesza tempo degeneracji zastawki aortalnej. Ponadto przypuszczamy, że zablokowanie PCSK9 może hamować procesy zapalne i zmniejszyć aktywację kaskady układu krzepnięcia.
Celem projektu jest wielokierunkowa ocena wpływu Lp(a) i LDL na stan zapalny oraz aktywację układu krzepnięcia i fibrynolizy (1) we krwi obwodowej pacjentów z SA, (2) w obrębie stenotycznych zastawek i (3) w hodowlach in vitro zastawkowych komórek śródmiąższowych (VICs) wraz z badaniem mechanistycznym inhibitorów PCSK9, w celu wyjaśnienia ich potencjalnych korzyści i efektów plejotropowych. Postulowana hipoteza badawcza zostanie zweryfikowana przy użyciu szeregu metod, takich jak czas lizy skrzepu, immunofluorescencja, hodowle in vitro, mikrotomografia komputerowa, analiza proteomiczna i genetyczna oraz testy ELISA. Do badania zostanie włączonych 100 pacjentów (50 pacjentów z hipercholesterolemią i 50 pacjentów z prawidłowym profilem lipidowym) z rozpoznaną izolowaną SA poddawanych wymianie zastawki aortalnej. Stenotyczne zastawki pozyskane podczas zabiegu wymiany zastawki aortalnej posłużą jako źródło komórek do hodowli in vitro, w tym eksperymentów mechanistycznych.
Projekt może pozwolić na lepsze zrozumienie patobiologii SA, a tym samym uzasadnić zastosowanie inhibitorów PCSK9 jako leków opóźniających wapnienie zastawek u pacjentów z SA i z wysokim poziomem krążących lipidów.
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: PRELUDIUM-19
Kierownik Projektu: lek. Ewa Dziewięcka
Opiekun Naukowy Projektu: dr hab. Paweł Rubiś, prof. UJ
Kwota projektu ogółem: 210 000,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 210 000,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 11.02.2021-10.02.2025 (48 miesięcy)
Krótki opis projektu:
Niewydolność serca (ang. HF) to ogólnoświatowy problem, który występuje u około 1-2% populacji ogólnej. Podczas HF serce ulega różnym wielopoziomowym niekorzystnym zmianom. Najczęstszą etiologią HF w młodszej populacji jest kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM). Populacja pacjentów z DCM istotnie różni się od ogólnej populacji HF, m.in. w zakresie etiologii uszkodzenia serca, innym przebiegu klinicznym (w DCM typowo u około połowy pacjentów występuje poprawa funkcji i morfologii serca – odwrotny remodeling lewej komory, ang. LVRR), mniejszej współchorobowość oraz śmiertelności. Autonomiczny układ nerwowy, składający się z para- i współczulnego układu nerwowego (ang. PSNS, SNS), reguluje funkcję układu sercowo-naczyniowego. SNS jest powiązany z odpowiedzią „walcz i uciekaj”, podczas gdy PSNS odpowiada za ciągły efekt „tonizujący”. W HF ciągła stymulacja adrenergiczna (SNS) prowadzi do niekorzystnej przebudowy serca. Aby odwrócić te niekorzystne zmiany, zaleca się wielopoziomową blokadę neurohormonalną, w tym blokadę SNS β-blokerami (BB). Poprawa funkcji i morfologii serca (proces LVRR) podczas terapii BB została potwierdzona 2 dekady temu. Ponadto, po wprowadzeniu terapii BB, odnotowano korzystne zmniejszenie ciągłej stymulacji adrenergicznej (układu SNS). Jednym z najbardziej praktycznych narzędzi do badania sercowego SNS jest tomografia emisyjna pojedynczych fotonów (ang. SPECT) z 123I-meta-jodobenzylguanidyną (MIBG). Podczas rozwoju HF uszkodzony SNS skutkuje nieprawidłowymi wynikami SPECT (zwiększony wychwyt oraz przyspieszone „wypłukiwanie” znacznika w zakresie serca). Stwierdzono, że stopień upośledzenia wychwytu MIBG w mięśniu sercowym jest związany z gorszym rokowaniem w HF i DCM. Wyjaśnienie tego zjawiska jest nieznane, ale sugeruje się jego związek z normalizacją funkcji SNS podczas procesu LVRR.
Badanie ma na celu analizę zależności między funkcją układu SNS serca (metoda SPECT
z MIBG), obecnością LVRR (ocena w badaniu echokardiograficznym, ang. TTE), tolerancją wysiłku (ocenioną testem spiroergometrycznym, ang. CPX) i profilem laboratoryjnym niewydolnością serca (NT-proBNP, troponina, CRP).
Metodologia projektu badawczego:
Do badania zostanie włączonych 30 pacjentów z wczesną postacią kardiomiopatii rozstrzeniowej (<6miesięcy) i stabilnymi objawami niewydolności serca (NYHA I-III przez co najmniej 2 tygodnie). Wyjściowo oraz po 12 i 24 miesiącach wszyscy pacjenci przejdą: ocenę kliniczną, TTE, CPX oraz badania laboratoryjne. Ponadto wyjściowo oraz po 12 miesiącach zostanie przeprowadzone badanie MIBG-SPECT. Zgodnie z wyjściową i 12-miesięczną oceną echokardiograficzną zostanie ustalona obecność LVRR. Dynamika zmian wyników MIBG-SPECT zostanie porównana pomiędzy pacjentami z i bez LVRR. Ponadto między 12 a 24 miesiącem obserwacji zostanie oceniony związek pomiędzy późnym LVRR, a funkcją SNS (wynikiem MIBG-SPECT). Najważniejsze spodziewane efekty
Optymalna terapia medyczna HF obejmuje między innymi neurohormonalną blokadę układu adrenergicznego (BB), która bezsprzecznie poprawia rokowanie u pacjentów z HF i DCM. Proces fizjologiczny leżący u podstaw tego mechanizmu nie jest w pełni znany. Dlatego planujemy ocenić związek pomiędzy dynamiką zmian funkcji SNS podczas LVRR, co istotnie poszerzy wiedzę na temat mechanizmu LVRR. Ponadto analiza wydolności wysiłkowej podczas LVRR w kontekście funkcji SNS pozwoli ustalić mechanizm objawów HF u pacjentów i potencjalnie je zredukować. Aby optymalizować terapię HF (w tym BB) w oparciu o ocenę unerwienia adrenergicznego serca (funkcję układu SNS), potrzebny jest nowy obiektywny parametr oceniający wychwyt znacznika MIBG w trakcie SPECT. W tym celu zostanie stworzony parametr ilościowy, standaryzowany, który ujednolici wyniki poprzez analizę komputerową obrazów SPECT.
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki
Projekt: OPUS 18
Kierownik Projektu: dr hab. n. med. Paweł Rubiś, prof. UJ
Stypendium naukowe NCN: lek. Mateusz Winiarczyk
Kwota projektu ogółem: 1 245 648,00 PLN, w tym:
Kwota dofinansowania: 1 245 648,00 PLN
Wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 28.07.2020-27.07.2023, przedłużenie do 27.07.2024 (łącznie 48 miesięcy).
Krótki opis projektu
Termoregulacja jest jednym z podstawowych aspektów homeostazy, która polega na utrzymywaniu stałej temperatury organizmu, niezależnie od środowiska zewnętrznego. Ludzie, podobnie jak wszystkie organizmy stało-cieplne (endotermia), mają stałą wewnętrzną temperaturę ciała (Tc), podczas gdy temperatura skóry (Ts) podlega znacznym zmianom w zależności od otoczenia. Praktycznie wszystkie choroby sercowo-naczyniowe mogą prowadzić do niewydolności serca (NS), w wyniku czego częstość występowania NS wzrasta na całym świecie. Wiele objawów, takich jak zwiększone pocenie się, nieproporcjonalne uczucie gorąca lub zimna itp., często zgłaszane przez pacjentów z NS, mogą pośrednio świadczyć o upośledzonej termoregulacji. Na podstawie skąpych i fragmentarycznych danych wydaje się, że termoregulacja może być zaburzona w HF. Ostatnie postępy w technologii pozwalają na ciągły pomiar Tc (dzięki dojelitowym kapsułkom monitorującym temperaturę) i Ts (dzięki samoprzylepnym czujnikom na powierzchni skóry). Termografia na podczerwień (ang. infrared thermography – IRT) pozwala na tworzenie map temperatury skóry całego ciała w spoczynku i podczas wysiłku fizycznego. Analiza impedancji bioelektrycznej (ang. bioelectrical impedance analysis – BIA) pozwala na oszacowanie stanu nawodnienia organizmu,
w tym zmian po celowych interwencjach w stan nawodnienia (np. prowokacja płynowa – ang. fluid challenge – FC i prowokacja moczopędna – ang. diuretic challenge – DC).
Podstawowym celem projektu jest zbadanie zależności między termoregulacją a stanem nawodnienia organizmu w spoczynku i podczas wysiłku fizycznego w przewlekłej HF.
Metodologia projektu badawczego
Badanie planowane jest na 36 miesięcy. Badana populacja będzie składać się ze 120 pacjentów (mężczyzn lub kobiet) z przewlekłą (trwającą co najmniej 3 miesiące), stabilną NS (klasa I-II wg NYHA), między 18 a 70 rokiem życia, którzy zostaną włączeni do badania (zgodnie z określonymi kryteriami włączenia i brakiem kryteriów wykluczenia) w ciągu pierwszych 18 miesięcy. Trzy zestawy badań (w co najmniej 24-godzinnych odstępach) zostaną przeprowadzone w różnych stanach nawodnienia: (I) normalne nawodnienie, (II) zmniejszenie nawodnienie po DC i (III) zwiększone nawodnienie po FC. Każdy zestaw badań będzie obejmował: a) ocenę stanu nawodnienia za pomocą BIA, b) 12-minutowy test wysiłkowy na bieżni, c) IRT, d) pomiary Tc, oraz e) pomiary Ts. Ponadto zostanie przeprowadzone monitorowanie 24-godzinne (dobowych) rytmów Tc i Ts.
Projekt będzie realizowany we współpracy z Wydziałem Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej z Katedry Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.
Najważniejsze spodziewane efekty
Projekt poszerzy nasze zrozumienie dotyczące termoregulacji w reprezentatywnej grupie pacjentów z NS. Po raz pierwszy planujemy użyć IRT do zbadania Ts. Integracja 24-godzinnych pomiarów Tc i Ts pozwoli po raz pierwszy monitorować rytmy dobowe temperatury w NS. Unikatowo pomiary temperatury będą powtarzane trzykrotnie: (1) wyjściowo (prawidłowy stan nawodnienia), (2) po prowokacji moczopędnej (obniżone nawodnienie) i (3) po prowokacji płynowej (zwiększone nawodnienie) w celu zbadania wpływu zmian stanu nawodnienia na temperaturę i wydolność fizyczną. Brak danych na ten temat powoduje brak zainteresowania termoregulacją, podczas gdy w rzeczywistości zaburzenia termoregulacji mogą być w przyszłości uznane za kolejną „chorobę towarzyszącą” (ang. comorbidity) w niewydolności serca.
Projekt finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki, przy współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej (LIDER)
Projekt: OPUS 17
Kierownik Projektu po stronie KSS: prof. dr hab. med. Grzegorz Gajos
Kwota projektu ogółem: 108 360,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 108 360,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 05.03.2020-04.03.2023, przedłużenie do 04.03.2025 (łącznie 60 miesięcy).
Krótki opis projektu:
Projekt ma na celu ewaluację potencjału antyoksydacyjnego wybranych karotenoidów względem hemoglobiny, identyfikację karotenoidów jako związków modyfikujących własności fizyko-chemiczne erytrocytów, a także stanów hemoglobiny w nich zawartej ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na zdolność odwracalnego wiązania i uwalniania tlenu przez żelazo hemowe, oraz wyznaczenie składu karotenoidowego i pierwiastkowego osocza.
Ponadto, celem proponowanych badań jest wyznaczenie stężeń nanocząstek nieorganicznych (TiO2, Ag-NPs, Au-NPs), które wywołują stres oksydacyjny modyfikujący funkcjonowanie błon erytrocytów przy jednoczesnym braku zmiany powinowactwa do tlenu w nich zawartej hemoglobiny oraz stężeń dla których wywołany efekt będzie wpływał na wysycenie hemoglobiny tlenem. Dodatkowo celem projektu jest skonstruowanie w oparciu o badane naturalne i nieorganiczne nanocząstki układów hybrydowych, oraz rozpoznanie ich możliwego synergistycznego lub niwelującego/antagonistycznego wpływu na własności fizyko-chemiczne i funkcjonalność błon erytrocytów i zawartej w nich hemoglobiny.
Do badań wykorzystane zostaną próbki krwi pochodzące od osób zdrowych i chorych z rozpoznaną cukrzycą typu 2.
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki.
Projekt: OPUS 15
Kwota projektu ogółem: 1 123 600,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 1 123 600,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 06.02.2019 – 05.02.2022, przedłużenie do 05.08.2024 (łącznie 66 miesięcy).
Krótki opis projektu:
Głównym celem projektu jest ocena wpływu doustnych antykoagulantów niebędących antagonistami witaminy K (NOACs) na mechanizmy w szczególności związanymi ze szlakami receptorów proteaz PAR, prowadzącymi do wapnienia zastawek aortalnych u pacjentów ze stenozą aortalną (AS). Wpływ NOACs na patobiologię stenozy aortalnej będzie oceniany kompleksowo przy użyciu zróżnicowanych, zaawanasowanych metod in vitro i ex vivo, w tym konfokalnej mikroskopii Ramanowskiej i mikrotomografii komputerowej. Wynikiem badań będzie odpowiedź na pytanie czy u osób z AS leczenie przeciwzakrzepowe przy pomocy NOACs może spowalniać postęp choroby, przynajmniej u pacjentów z łagodną do umiarkowanej postaci AS.
Kierownik Projektu: dr hab. n. biol. Joanna Natorska, prof. UJ
Stypendium naukowe NCN: mgr inż. Magdalena Kopytek
Projekt jest finansowany ze środków na naukę z budżetu Narodowego Centrum Nauki.
Projekt: OPUS 15
Kwota projektu ogółem: 787 920,00 PLN, w tym:
kwota dofinansowania: 787 920,00 PLN
wkład własny: 0,00 PLN
Realizacja projektu: 21.02.2019 – 20.02.2022, przedłużenie do 20.08.2024 (łącznie 66 miesięcy).
Krótki opis projektu:
Włóknienie serca jest niezwykle skomplikowanym procesem, który podlega wielopoziomowej kontroli, a którego mechanizmy są w dalszym ciągu przedmiotem badań. Wiadomo natomiast, że proces ten przyczynia się do gorszego przebiegu kardiomiopatii rozstrzeniowej oraz gorszego rokowania.
Celem projektu jest analiza zmian ilościowych oraz jakościowych występujących w przebiegu włóknienia serca u chorych z kardiomiopatią rozstrzeniową za pomocą rezonansu magnetycznego (wyjściowo i po roku obserwacji). Ponadto w trakcie wizyt kontrolnych w 3, 6, 9 i 12 miesiącu zostanie pobrana krew do oceny 6 biomarkerów włóknienia, tj. markerów opisujących metabolizm kolagenu i markery oceniające kontrole włóknienia. W 12 i 18 miesiącu za pomocą badania echokardiograficznego oceniony zostanie remodeling serca, a także w monitorowaniu Holtera określone zostaną zaburzenia rytmu serca. Zarówno zmiany stężenia biomarkerów (kinetyka) oraz wyniki badania echokardiograficznego i Holtera zostaną odniesione do dynamiki włóknienia, określonej w rezonansie serca.
Kierownik Projektu: dr hab. n. med. Paweł Rubiś, prof. UJ
Stypendium naukowe NCN: lek. Ewa Dziewięcka
