Publikacja dr hab. n. med. Joanny Natorskiej w naukowym czasopiśmie – Cardiovascular Diabetology

Dr hab. n. med. Joanna Natorska w 2020 roku w prestiżowym naukowym czasopiśmie – Cardiovascular Diabetology, opublikowała artykuł pod tytułem „Accumulation of advanced glycation end products (AGEs) is associated with the severity of aortic stenosis in patients with concomitant type 2 diabetes” (2020;19:92. doi: 10.1186/s12933-020-01068-7).

Stenoza aortalna jest najczęstszą nabytą wadą zastawkową serca w populacji osób dorosłych bez możliwości leczenia farmakologicznego. Częstość występowania stenozy aortalnej u pacjentów wieku powyżej 65 lat waha się od 2 do 7% i szacuje się, że do 2030 roku na całym świecie będzie obecnych około 4,5 miliona przypadków stenozy aortalnej. Ponadto, wśród chorych na stenozę aortalną, częstość cukrzycy jest wyraźnie wyższa niż w populacji ogólnej i widocznie wzrasta. Ciągły wzrost liczby pacjentów operowanych z powodu stenozy aortalnej jest związany ze starzeniem się populacji  i przyczynia się do wysokich kosztów leczenia.

Badanie przeprowadzono na grupie 126 chorych (w tym 50 ze współistniejącą cukrzycą typu 2).  W ramach niniejszego projektu udowodniono, że akumulacja zaawansowanych produktów końcowych glikacji (AGEs, advanced glycation end-products) w obrębie stenotycznych zastawek aortalnych i we krwi obwodowej jest zaangażowana w progresję stenozy aortalnej u pacjentów z cukrzycą. Po raz pierwszy u pacjentów ze stenozą aortalną a towarzyszącą cukrzycą w porównaniu do chorych bez cukrzycy wykazano zwiększoną akumulację AGEs związaną z hiperglikemią oraz wzrost ekspresji receptora dla AGEs (RAGE) w obrębie stenotycznych zastawek. Ponadto, u pacjentów z towarzyszącą cukrzycą wykazano związek pomiędzy poziomem hiperglikemii z ciężkością stenozy aortalnej. Nasze dane sugerują, że utrzymanie wskaźników oceny długoterminowej kontroli glikemii w granicach wartości prawidłowych może spowolnić tempo progresji AS u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą.

Prowadzony projekt pozwolił zbadać wpływ hiperglikemii i skutków glikacji na biologię zastawek aortalnych, zarówno na poziomie komórek (hodowle in vitro) jak i tkanek (badanie in loco) za pomocą najnowocześniejszych technik w tym mikroskopii Ramanowskiej, analizy cytometrycznej, immunofluorescencji czy Real time PCR. Doświadczenia będą przeprowadzone na krwi ok. 150 chorych pacjentów ze stenozą aortalną z/bez cukrzycy. Komórki interstycjalne zastawki aortalnej usunięte podczas operacji zostaną poddane hodowli in vitro.
Weryfikacja podanych hipotez prowadzi do pozyskania nowej wiedzy na temat zależności między zaburzeniami glikemii, stanem zapalnym i prozakrzepowym a wapnieniem zastawki aortalnej. Wiedza ta może przyczynić się do wdrożenia nowych terapii farmakologicznych stenozy aortalnej.

Dr hab. n. med. Joanna Natorska od roku 2001 prowadzi badania naukowe, jako główny wykonawca i wykonawca wielu projektów badawczych finansowanych ze środków Komitetu Badań Naukowych oraz Narodowego Centrum Nauki. W roku 2010 współtworzyła Pracownię Badań Autoimmunologicznych w Szpitalu Jana Pawła II wykonującą badania z zakresu autoimmunologii zarówno dla pacjentów przychodni, jak i oddziałów szpitalnych. Prowadząc badania zarówno in loco – w tkance zastawki oraz in vitro – na hodowlach miofibroblastów izolowanych ze stenotycznych zastawek aortalnych, oszacowała wpływ miejscowo zachodzących procesów na stan układu hemostazy. Ponadto, bierze udział w badaniach dotyczących wpływu czynników genetycznych i środowiskowych na fenotyp sieci fibrynowej u pacjentów z ryzykiem wystąpienia chorób zakrzepowo-zatorowych.