31 maja – Światowy Dzień bez Papierosa
31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Papierosa. Dzień ten został ustanowiony przez WHO w 1987 roku ze względu na rosnącą liczbę osób uzależnionych i pacjentów ze schorzeniami wywoływanymi przez palenie papierosów – głównie z nowotworami płuc, przełyku, krtani i gardła. Każdego roku palenie tytoniu powoduje 8 milionów zgonów. Ponad 7 milionów z tych zgonów jest wynikiem bezpośredniego palenia tytoniu, a około 1,2 miliona jest wynikiem palenia biernego.
Dym tytoniowy składa się z 4000 tys. związków chemicznych w tym ponad 70 to substancje rakotwórcze.
Osoby palące papierosy są do 22 razy bardziej narażone na zachorowanie na raka płuc niż osoby niepalące, dodatkowo wzrasta też częstość zachorowalności na obturacyjną chorobę płuc. Palacze tytoniu mają nawet dwukrotnie większe ryzyko udaru mózgu i czterokrotnie większe ryzyko chorób serca.
Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w marcu bieżącego roku zakończył realizację projektu profilaktycznego pt. „Weź głęboki oddech”, który rozpoczął się w 2019 roku. Był to jedyny w Polsce projekt realizowany w ramach Programu Profilaktyki Przewlekłej Choroby Płuc.
Miał na celu z jednej strony zwiększenie w społeczeństwie świadomości problemu, jakim jest Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP) i jej negatywne konsekwencje wpływające na codzienne zdrowie i życie człowieka, szkodliwość uzależnienia od wyrobów tytoniowych jak i negatywne oddziaływanie zanieczyszczenia powietrza na funkcjonowanie ludzkiego układu oddechowego, z drugiej zaś w ramach powstałej Poradni Antynikotynowej otoczył wsparciem osoby pragnące wyjść z nałogu palenia papierosów.
„Dzięki pomocy interdyscyplinarnej kadry, w skład której wchodzili: psychiatra, psycholog oraz specjalista ds. walki z uzależnieniami oraz konsultujący pulmonolog, Poradnia Antynikotynowa, pierwsza na terenie województwa Małopolskiego, otwarta na terenie Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II, była w stanie zapewnić opiekę i niezbędne wsparcie, aż dla 749 pacjentów. Pomimo niespokojnych i stresujących czasów m.in. pandemii COVID-19 ponad 100 osobom korzystającym z pomocy Poradni Antynikotynowej udało się porzucić ostatecznie nałóg palenia tytoniu” mówi lek. Celina Czerwińska.
Obok prężnie działającej Poradni Antynikotynowej personel Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II prowadził na terenie województw małopolskiego, świętokrzyskiego oraz podkarpackiego akcje edukacyjne skierowane do personelu medycznego, pracowników zakładów pracy, ze szczególnym uwzględnieniem tych miejsc pracy, w których ekspozycja na szkodliwe zanieczyszczenie powietrza jest najwyższa, a także specjalistów w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.
„W ramach prowadzonych przez konsultantów kursów, wykładów i konferencji przeszkolonych zostało łącznie 138 lekarzy oraz pielęgniarek, 848 pracowników zakładów pracy, a także 26 specjalistów ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Pośród zakładów pracy udział w szkoleniach brały takie podmioty jak: Krakowski Holding Komunalny, Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, Wodociągi Miasta Krakowa, Tauron Arena Kraków, Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie wraz z placówkami powiatowymi” mówi lek. Justyna Dolna-Michno.
Projekt „Weź Głęboki Oddech” zaprezentował również swój wykład na konferencji organizowanej 9 marca przez WSSE w Krakowie dla nauczycieli szkół podstawowych oraz średnich
Tematami przeprowadzanych przez konsultantów szkoleń były m.in. „Rak płuca – powikłanie palenia papierosów. Diagnostyka i postępowanie”, „Uzależnienie od nikotyny. Uzależnienie od nikotyny – diagnostyka i leczenie”, ”Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc. Diagnostyka, aktualne zasady leczenia”. W nich to zawarto wszelką wiedzę o zagadnieniach i problemach poruszanych przez konsultantów projektu „Weź głęboki oddech”.
„Dla wszystkich zainteresowanych w ramach promocji na swoim terenie Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II organizował dni otwarte w ramach Dni Otwartych Funduszy Europejskich, na których m.in. dla pacjentów przygotowane było darmowe badanie pomiarowe płuc prowadzone na urządzeniu nazywanym spirometrem, które wykrywa i pozwala na obiektywną ocenę czynności płuc. Wykonanie badania spirometrycznego jest nieodłącznym elementem diagnostyki i oceny przebiegu przewlekłych chorób układu oddechowego, takich jak astma i POChP. Podczas spirometrii ocenia się objętość powietrza wydychanego z płuc i wdychanego do płuc. Badanie polega na oddychaniu przez ustnik aparatu” mówi dr n. med. Emanuel Kolanko.
Wielkim wsparciem w ramach promocji oraz szerzeniu informacji na temat zagrożenia, jakim jest palenie tytoniu, oraz wpływ zanieczyszczenie powietrza, które często skutkują przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) były prowadzone terenowe badania spirometryczne. Z tak zwanych spirobusów skorzystać mogli za darmo wszyscy zainteresowani obywatele. Cieszyły się one dużym zainteresowaniem.
Jesteśmy przekonani, że dzięki obecności projektu w lokalnych mediach, czterech kampaniach promocyjnych przeprowadzonych w telewizji, prasie i radiu oraz organizowanych regularnie dniach otwartych udało się nam dotrzeć z przekazem do licznej części społeczeństwa.
W trzech województwach objętych zasięgiem funkcjonowania projektu „Weź głęboki oddech” z różnorodnych form wsparcia skorzystało 1761 osób.
Głęboko wierzymy, że sukces, z jakim zrealizowany został projekt „Weź głęboki oddech” przekuty zostanie w zwiększenie świadomości oraz wiedzy na temat chorób układu oddechowego, oraz szkodliwości wszelkich wyrobów nikotynowych i zanieczyszczenia powietrza na zdrowie i życie, a co za tym idzie znajdzie swoje odzwierciedlenie w poprawie kondycji zdrowotnej społeczeństwa.
Projekt był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014 – 2020 w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 V oś priorytetowa „Wsparcie dla obszaru zdrowia, Działanie 5.1 Programy profilaktyczne.
Program „Weź głęboki oddech” nie mógłby zostać zrealizowany, gdyby nie ogromne zaangażowanie konsultantów merytorycznych – lek. Celiny Czerwińskiej, lek. Justyny Dolnej-Michno oraz dr n. med. Emanuela Kolanko, lekarzy Oddziału Chorób Płuc z Pododdziałem Onkologicznym Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II, który kierowany jest przez dr n. med. Annę Prokop-Staszecką.
Serdecznie dziękujemy wszystkim osobom, które były zaangażowane w projekt „Weź głęboki oddech”.